Choroby nowotworowe do niedawna były równoznaczne z wyrokiem śmierci. Postęp medycyny sprawił, że wiele z nowotworów jest bardzo skutecznie leczonych. Jednak nie każdy nowotwór oznacza groźną chorobę.
Nowotwory to grupa chorób, które polegają na niekontrolowanym podziale komórek organizmu. Nowo powstałe komórki nie różnicują się w normalne komórki danej tkanki, a nazywane są nowotworowymi. Rozróżnia się dwa typy nowotworów: złośliwe i niezłośliwe. Nowotwory niezłośliwe to łagodne zmiany. Komórki takiego nowotworu Rosją powoli, tworząc najczęściej zbitą masę, która nie powoduje przerzutów. Zwykle łatwo jest je usunąć chirurgicznie.
Nowotwory złośliwe są zwykle dużym zagrożeniem dla organizmu. Rosną szybciej niż łagodne, powodują naciekanie tkanek i powstawanie przerzutów. W zależności od miejsca powstania dzieli się je na: nowotwory układu krwiotwórczego, tkanki chłonnej, chrząstek, kości, mięśni, skóry, płuc czy gruczołów. Każdy z nich ma różną złośliwość i różne przyczyny. Bardzo różne jest też leczenie.
Powstawanie nowotworów nie jest do końca wyjaśnione. Najbardziej prawdopodobna jest genetyczna teoria powstawania nowotworów. Według niej powstawanie nowotworu polega na transformacji zdrowej komórki w nowotworową, czyli mutacji. Jeśli mutacja nie zostanie usunięta przez układ odpornościowy, zaczyna się dzielić i powstają kolejne komórki złośliwe. Tak tworzy się guz, wokół którego wytwarza się sieć zaopatrujących go w krew naczyń włosowatych. Guz i naczynia krwionośne przerastają zdrowe tkanki. W większości przypadków następują przerzuty do innych tkanek.
Leczenie nowotworów jest dziś jak najbardziej możliwe. Jest bardzo dużo skutecznych metod, które pozwalają nawet na skuteczne wyleczenie pacjenta. Stosuje się m.in. chemioterapię, radioterapię, leczenie chirurgiczne. Stosunkowo nowatorskie są metody leczenia immunologicznego. Jednak warunkiem skutecznego wyleczenia jest szybkie wykrycie nowotworu oraz podjęcie leczenia. Nowotwór wykryty we wczesnym stadium z reguły poddaje się leczeniu. Zależy to także oczywiście od umiejscowienia guz. Natomiast późne stadium nowotworów, gdy występują przerzuty, dają bardzo małe prawdopodobieństwo wyleczenia. Dlatego tak ważne są badania przesiewowe, które pozwalają wykryć we wczesnym stadium najczęściej spotykane rodzaje nowotworów.
Do najczęściej spotykanych nowotworów należą nowotwory piersi, prostaty, płuc, szyjki macicy, żołądka, jelita grubego, białaczki. Proste badania pozwalają wykryć je już we wczesnym stadium. Badania z reguły nie są inwazyjne. Powinny im się poddać osoby, które mają genetyczne uwarunkowania, czyli jeśli w rodzinie występowały przypadki raka piersi czy żołądka, to jest szansa, że one też będą na te nowotwory chorować. Regularne badania pozwalają wykryć raka we wczesnym stadium i skutecznie go wyleczyć. Można też zbadać, czy ma się geny, które zwiększają szanse na zapadnięcie na dany nowotwór. Wiedząc, że ma się taką mutację, można skutecznie zapobiegać chorobie i szybko podjąć skuteczne leczenie.
