Witaminy należą do grona organicznych związków chemicznych. Ich budowa jest bardzo różnorodna, a są one środkami koniecznymi dla odpowiedniego funkcjonowania organizmu, przez co pełnią bardzo ważną rolę w naszym życiu. Ich niedobór, ale i nadmiar mogą powodować choroby i nieodwracalne zmiany w organizmie ludzkim. Mało kto wie, że pierwsza witamina, którą było B1 została odkryta przez Kazimierza Funka – wybitnego polskiego biochemika, który wyodrębnił tą substancję z otrębów ryżowych. Naukowiec ten był jedną z pierwszych osób, które podjęły się badań i odkryć na tym polu. Kazimierz Funk jest też twórcą samego terminu „witamina”, który składa się z dwóch łacińskich cząstek – „Vita”, oznaczającej życie oraz „amina”, czyli nazwy związku chemicznego, zawierającego grupę aminową.
Witaminy znajdują się zarówno naturalnie, w produktach przyjmowanych każdego dnia, ale mogą być też wytwarzane syntetycznie. Wielu ludzi, zamiast sięgać właśnie po te naturalne produkty, decyduje się na sztucznie wytwarzane tabletki, które jednak nie mają na nasz organizm tak dobrego wpływu.
Z pojęciem witamin, łączą się trzy podstawowe pojęcia. Pierwszym z nich jest awitaminoza – oznaczająca brak odpowiedniej witaminy w organizmie. Może ona powodować bardzo groźne schorzenia i rozregulowuje pracę organizmu, objawiające się między innymi zakłóceniami w przemianie materii. Kolejnym pojęciem jest hipowitaminoza – oznaczająca zakłócenia w pracy organizmu, spowodowane zbyt małą ilością danej witaminy lub ich grupy w ciele człowieka. Schorzenia tego można się nabawić w wyniku słabej lub nikłej wchłanialności lub zbyt ubogiej liczby przyjmowanych witamin. Przypadłość ta jest bardzo częsta dla kobiet w ciąży. Trzecim pojęciem, równie groźnym jak niedobór jest hiperwitaminoza – choroba wywołana nadmiarem ilości witaminy w organizmie. Jedyną witaminą, której nie da się przedawkować, ani doprowadzić poprzez jej nadmierne przyjmowanie do hiperwitaminozy jest witamina C, zwana dokładniej kwasem askorbinowym. Można zatem przyjmować ją do woli, bez obaw o niechciane skutki uboczne.
Witaminy dzielą się na dwie główne grupy, ze względu na swoją rozpuszczalność. Te, które rozpuszczają się w tłuszczach to: A,D,E,K, natomiast do grupy witamin rozpuszczalnych w wodzie należą: B1, B2, B3, B5, B6, B7, B11, B12, oraz C. Jaki jest zatem wpływ poszczególnej witaminy na ludzki organizm i gdzie możemy znaleźć ich naturalne źródła? Odpowiedź poniżej.
Witamina A jest bardzo ważna dla prawidłowego widzenia i pracy oka. Wpływa też na wzrost i prawidłowy rozwój kości, przede wszystkim żuchwy. Pomaga też w odpowiedniej pracy przewodu oddechowego oraz pokarmowego. Skutki jej niedoboru mogą być bardzo poważne. Jednym z najgroźniejszych jest choroba określana jako kurza ślepota, która powoduje wadę wzroku, zaburzającą prawidłowe widzenie w słabym oświetleniu. Naturalnym źródłem jej występowania są nabiał (w tym mleko, sery, jaja czy masło), tran – czyli tłuszcz otrzymywany z wątroby ryb, zazwyczaj rekinów, najczęściej przyjmowany w postaci kapsułek lub syropy, ale i warzywa i owoce, w tym pomidory, papryka, marchew, czy brokuły.
Witamina D wspomaga wchłanianie niektórych pierwiastków, między innymi wapnia, fosforu i potasu. Jest ona bardzo ważna w procesie prawidłowego wzrastania organizmu, w tym kości i zębów. Jej niedobór może powodować krzywicę lub osteomalację, będące chorobami kości, ale też problemy z zębami, stawami, czy mięśniami. Naturalnie występuje w produktach mlecznych: serach, mleku, margarynie oraz tłuszczach zwierzęcych, grzybach i drożdżach.
Witamina E jest ważnym przeciwutleniaczem, wpływa na prawidłowe krzepnięcie krwi oraz zapobiega chorobom układu krążenia. Jej niedobór może być bardzo groźny, w szczególności dla kobiet, u których prowadzić może do problemów z płodnością, a nawet poronień. Powoduje też zaburzenia w pracy mięśni (ich paraliż), wzrostu, czy przebarwienia skórne. Niekomfortowe mogą być też zmęczenie oraz osłabienie organizmu, wywołane niedoborem witaminy E. Naturalnie występuje w produktach mlecznych, orzechach, migdałach i zielonych warzywach, takich jak sałata.
Witamina K pełni bardzo ważną rolę w prawidłowym przebiegu procesu krzepnięcia, wpływa też na układ kostny. Jej niedobór skutkuje zaburzeniami krzepnięcia krwi, powodując długotrwałe gojenie się ran, czy też problemy z pracą jelit. Naturalnie występuje w zielonych warzywach liściastych, roślinach strączkowych, a także truskawkach i pomidorach.
Witaminy regulują prawidłową pracę organizmu, co czyni je bardzo ważnymi składnikami ożywczymi. Najlepiej starać się je przyjmować w pokarmach, stosując różnorodną dietę, a problem niedoboru na pewno nie będzie nas dotyczył.
